Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne to dokument, który warto stosować w branży spedycji i logistyki, jednak musi się to odbywać za porozumieniem obu stron (spedytora i zleceniodawcy). Czym dokładniej są OPWS i co reguluje?
Polska Izba Spedycji i Logistyki
Do zrozumienia czym są Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne, konieczne jest przedstawienie Polskiej Izby Spedycji i Logistyki (PISiL). Ta organizacja samorządu gospodarczego założona została w 1993 roku, a jej obecna siedziba znajduje się w Gdyni. W ramach swojej działalności dobrowolnie zrzesza przedsiębiorców, którzy świadczą usługi spedycyjne, przewozowe i logistyczne. Jej zadaniem jest ochrona praw i reprezentacja członków PISiL wobec administracji państwowej i organów władzy, organów samorządu terytorialnego, a także międzynarodowych organizacji spedytorów, przewoźników i załadowców.
Do innych zadań Polskiej Izby Spedycji i Logistyki należy organizowanie szkoleń, kongresów, a także konferencji dotyczących tematów z zakresu zainteresowań członków. PISiL udostępnia krajowe i międzynarodowe informacje, które odwołują się do członkostwa Polski w Unii Europejskiej. 14 stycznia 2010 roku Polska Izba Spedycji i Logistyki opracowała Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne, które obowiązują po dziś dzień.
Ważnym zadaniem organizacji jest również upowszechnianie zasad etyki oraz dbanie o zacieśnianie współpracy między członkami PISiL. Organizacja działa również jako organ doradczy, który służy pomocą w przypadku wszelkich problemów, dotyczących transportu, spedycji, a także międzynarodowego obrotu towarowego.
Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne – czym są?
Regulacje zawarte w Ogólnych Polskich Warunkach Spedycyjnych dotyczą praw i obowiązków spedytora oraz zleceniodawcy. Z jednej strony OPWS zabezpiecza prawa spedytora np. w przypadku zwrotu dodatkowo poniesionych przez niego wydatków. OPWS określają stosunki między spedytorem, a zleceniodawcą, jednak skupiają się na ochronie praw spedytora, zawężając zakres jego odpowiedzialności w przypadku wystąpienia niektórych szkód.
Należy jednak pamiętać, że OPWS nie jest aktem prawnym. Z tego powodu nie stanowi źródła prawa i stosowany jest wyłącznie do określenia stosunków między spedytorem a zleceniodawcą. Dokument zawiera definicje i przepisy ogólne. Istnieją jednak obszary, w których zasady OPWS nie obowiązują. Są to: organizacja transportu dzieł sztuki, pieniędzy, dokumentów, papierów wartościowych, a także szczątków ludzkich.
Stosowanie się do Ogólnych Polskich Warunków Spedycyjnych nie jest obowiązkowe. Odbywa się na zasadzie podpisania umowy spedycji z wykorzystaniem regulacji OPWS. Takie rozwiązane wiąże się jednak z pewnym ryzykiem dla zleceniodawcy. Przykładowo w przypadku uszkodzenia towaru, uzyskanie odszkodowania od spedytora jest bardzo trudne, a czasami nawet niemożliwe.
Co regulują OPWS?
Dokument składa się z 31 paragrafów, które regulują sposób realizacji spedycji np. działania związane z przewozem czy opłatę za świadczone przez spedytora usługi. OPWS reguluje kwestie dotyczące: umowy spedycji, zleceń spedycyjnych, wykonywania zlecenia, ubezpieczenia, przeszkód w wykonywaniu czynności spedycyjnych, wynagrodzenia spedytora i zwrotu poniesionych kosztów, odpowiedzialności spedytora, ograniczeń i wyłączeń odpowiedzialności spedytora, reklamacji, prawa zastawu i zatrzymania, a także rozstrzygania sporów.
Według przepisów OPWS Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za przesyłki wartościowe, czy też niebezpieczne towary, które nie zostały wcześniej w prawidłowy sposób zadeklarowane i nie otrzymały akceptacji w postaci umowy. Spedytor nie ponosi również odpowiedzialności za uszkodzenia przesyłki, które powstały w wyniku działania osób trzecich.
OPWS gwarantuje wiele praw zabezpieczających interesy spedytora np. prawo zatrzymania przesyłki i dokumentów do czasu uregulowania należności dla spedytora. Reguły zabezpieczają również prawa zleceniobiorcy. W dokumencie zawarte są wszelkie terminy składania i rozpatrywania reklamacji, które może złożyć zleceniobiorca, w przypadku wystąpienia szkody.
Kierowanie się zasadami zawartymi w OPWS ma wiele zalet dla spedytora, jednakże w niektórych aspektach chroni też zleceniodawcę. Przestrzeganie dokumentu i zawieranie go w umowie umożliwia sprecyzowanie wszelkich kwestii prawnych dotyczących zleceń i znacznie ogranicza ryzyko powstania nieporozumień i sporów prawnych między stronami.